14 februari 2024

Verschillende thema’s in Burundi maken het leven ingewikkeld. Het gaat om natuurrampen, ziektes, hongeroedeem, financiën, politieke relaties en meer. Hieronder volgen enkele van deze thema’s. Morgen volgen er meer.

Milieu : Aardverschuivingen

Steeds vaker is er sprake van aardverschuivingen, zowel in de regio Bujumbura als elders in het land, zoals in Ruyigi en Cibitoke. In stedelijk gebied rond de rivier de Ntahangwa zijn meerdere huizen ingestort. In het rurale gebied bemoeilijken modderstromen het dagelijkse leven en vele hectares landbouwgronden met gewassen gaan verloren. Bij de toenemende extreme regen ontstaat er steeds meer paniek. Mensen zijn bang om levend onder de modderstromen te worden begraven, zoals eerder in Burundi gebeurde. Iedereen heeft de aardverschuiving in 2019 in Cibitoke nog in het geheugen, waarbij 24 mensen omkwamen en 30 mensen nooit meer zijn gevonden.

Burundese milieuactivisten pleiten voor het verbouwen van gewassen die de bodem versterken, zoals bamboe, dat weinig gewicht en grote wortelstelsels heeft. De overheid prioriteert veiligheid voor de bevolking, door verhuizingen vanuit gevaarlijke gebieden te plannen voordat het terrein bezwijkt en mensen en goederen niet meer te redden zouden zijn.

Financiën : 24 dagen

Het Internationale Monetaire Fonds (IMF) heeft een stap gezet om de Burundese economie in 2024 te laten groeien. In 2023 was de groei 2,7% en voor 2024 wordt 4,3% voorzien. In een verklaring legt het IMF uit dat de groei wordt bevorderd door de landbouwproductie te stimuleren middels investeringen en verbeteringen. Het gaat vooral om de productie van koffie en thee voor de export.

Het IMF meldde dat brandstoftekorten de economische activiteiten in Burundi in 2023 hebben beperkt.

Burundi kampt met grote tekorten aan buitenlandse valuta, hetgeen de import van noodzakelijke goederen belemmert. Dit is met name veroorzaakt door het inhouden van hulp vanuit het buitenland na de in 2015 ontstane politieke crisis. Daarna werd de economie aangetast door de Russisch-Oekraïense oorlog, met stijgende prijzen voor voedsel en brandstof als gevolg. Eind 2023 bedroeg de buitenlandse reserve in Burundi 96,4 miljoen dollar. Dit is genoeg voor slechts 0,8 maanden (KzG: 24 dagen) aan importgoederen voor de bevolking van 12 miljoen mensen, aldus het IMF. Alleen financiële hulp en de export van goud geven wat verlichting, voegt het IMF toe.

Politiek : De regio

De verhoudingen tussen de landen in Midden-Oost Afrika lopen nog altijd niet goed. Er zijn af en aan aanvallen in grensgebieden tussen Rwanda, Congo en Burundi. Van vele beschuldigingen over en weer komt niet veel goeds. Inmiddels werd door Burundi weer eens de grens met Rwanda gesloten, ditmaal na de dodelijke aanvallen in Vugizo (zie het nieuws op deze site van 2 januari 2024). De sluiting op 11 januari 2024 werd voorafgegaan van het geleiden van 35 Rwandezen naar Rwanda. Het luchtverkeer tussen Rwanda en Burundi blijft wel open en aan Burundezen is toegestaan vanuit Rwanda naar huis te reizen. De grenssluiting heeft, net als in de periode 2015 tot 2022, negatieve economische gevolgen.

Vanuit Congo komen er beschuldigingen aan het adres van Burundese soldaten tijdens een UN-missie. Maar vooral tussen Congo en Rwanda zijn de spanningen ernstig opgelopen. Inmiddels is voor Oost-Congo, het Kivu-gebied, vanuit de Nederlandse ambassade in Congo nadrukkelijk code rood aangegeven.

Geïnteresseerden verwijzen we naar een tweetal analyses van de situatie, zoals verwoord in The New Times, een resp. twee weken na de grenssluiting. We kunnen deze analyses niet kopiëren vanwege het copyright, maar de teksten zijn vrij op de site van The New Times en kunnen kosteloos worden gelezen.

President : Uitspraak over homoseksualiteit

De Burundese president Evariste Ndayishimiye, die in binnen- en buitenland beter wordt gewaardeerd dan zijn voorganger vanwege zijn vooruitstrevendheid en het herstel van buitenlandse contacten, heeft zich de verbazing en boosheid van velen op de hals gehaald door een uitspraak over homoseksualiteit. Ndayishimiye pleitte ervoor dat homoseksuele paren worden gestenigd. De president gaf religieuze redenen aan bij deze uitspraak. De landen in het Grote Merengebied hebben sterk conservatieve christelijke waarden. Net als in verschillende andere Afrikaanse landen in de afgelopen jaren al werd besloten, is homoseksualiteit in Burundi tegenwoordig ook strafbaar. De rechtbank kan gevangenisstraf opleggen. In nieuwsartikelen wordt aangegeven dat vanuit het Vaticaan wel enkele mildere geluiden komen, maar dat katholieke leiders dit in Afrika zeker niet zonder meer volgen, met voorbeelden uit ook Kameroen en Togo. We merken in Burundi zelfs dat de reacties op homoseksualiteit tegenwoordig sterk afwijzend zijn. Deze dynamiek toont de voortdurende worsteling binnen de kerk om met de verschillende visies op LHBTI+ thema’s om te gaan. De spanning tussen verschuivende doctrines in de wereld en de autonomie van afzonderlijke religieuze gemeenschappen neemt zeker in conservatieve regio’s zoals in Afrika op.

Onvrijheid : Journalistiek

Sinds de coup in 2015 is de journalistiek in Burundi onder druk komen te staan, met ernstige gevolgen (zie eerdere berichten op deze site).
Floriane Irangabiye, een Burundese journalist, vecht haar gevangenisstraf van 10 jaar aan bij het Hooggerechtshof. Zij was beschuldigd van het ondermijnen van van de integriteit van Burundi’s nationale grondgebied, en haar veroordeling dateert van augustus 2022. Na een korte zitting van het hof is zij teruggebracht naar de gevangenis, om de uitspraak af te wachten.
De zaak tegen Irangabiye is gerelateerd aan haar werk als verslaggever bij Radio Igicaniro, een online medium vanuit de diaspora dat zich vaak kritisch uitlaat over de overheid van Burundi.
Het medialandschap van Burundi was ooit erg levendig. Sinds de mislukte coup in 2015 is de repressie van de overheid op de media toegenomen volgens Reporters Without Borders. In een lijst van persvrijheid in 180 landen zet deze organisatie Burundi op plaats 114.

Verantwoording:
De informatie die is gebruikt voor dit bericht van Kennis zonder Grenzen is afkomstig uit openbare media. De foto van de grens tussen Burundi en Rwanda is afkomstig uit Rwanda News Agency.