21 oktober 2021

Aanslagen

Eind september zijn er in Burundi diverse granaataanslagen geweest met in totaal minstens zes dodelijke slachtoffers en honderd gewonden. Het waren explosies bij een busstation en op een markt in Bujumbura en in een bar in Gitega. Voor een eerdere aanslag op de luchthaven, waarbij geen doden vielen, stelde de Burundese RED-Tabara rebellengroep zich aansprakelijk. Deze rebellen hebben hun basis in DR Congo.

Uitleveringsverzoek

Een maand geleden heeft Burundi een internationaal arrestatieverzoek uitgevaardigd tegen de oppositie politicus Alexis Sinduhije, die wordt beschuldigd van de leiding van een groep die verantwoordelijk zou zijn voor verschillende terroristische daden. Maar dit arrestatieverzoek betreft eerdere aanslagen, waarbij sinds begin 2020 doden en gewonden vielen. De Burundese procureur-generaal Sylvestre Nyandwi stelt dat onder de nationale en internationale wet deze acties onder terrorisme vallen en onder daden tegen de menselijkheid.
Sinduhije, de voorzitter van Movement for Solidarity and Development (MSD) woont in ballingschap in België.

Pers

Bij zijn inauguratie 15 maanden geleden zei de Burundese president Évariste Ndayishimiye dat hij het land wilde opbouwen op basis van goed bestuur en mensenrechten. Onafhankelijke pers is essentieel om deze doelen te bereiken. Maar onderzoek naar de verdwijning van een journalist, inmiddels vijf jaar geleden, wordt niet adequaat gedaan. Wel zijn enkele beperkingen voor bepaalde persbureau’s opgeheven (zie eerdere berichten van Kennis zonder Grenzen), maar dit is slechts een zeer beperkt gebaar gebleken ten opzichte van de verboden en gevaren die er nog steeds zijn voor journalisten en media in het algemeen.
Voor een overzichtsartikel, zie https://www.jordantimes.com/opinion/muthoki-mumo/protecting-burundis-vulnerable-media

Onderzoekscommissie

De VN Onderzoekscommissie in Burundi heeft een rapport uitgebracht waarin wordt gemeld dat ondanks het versoepelen van een aantal beperkingen, de situatie voor de oppositiepartijen is verslechterd, net als voor journalisten en ngo’s. Ondanks de hoop die er was dat de nieuwe president het tij zou keren, wordt er veiligheidsdiensten nog steeds geweld gepleegd.

Terugkeer vluchtelingen

Ondanks de geschetste situatie zijn begin oktober 2021 de eerste Burundese vluchtelingen teruggekeerd vanuit Oeganda. Zij waren in 2015 gevlucht.
Oeganda huisvest meer dan 1,4 miljoen vluchtelingen uit verschillende landen in Oost-Afrika, zoals Zuid-Soedan, DR Congo, Kenia, Ethiopië, Rwanda, Burundi en Eritrea.
Gegevens van de UNHCR geven naan dat er in Oeganda ongeveer 51.000 Burundese vluchtelingen verblijven, waarvan minstens 40.535 in Camp Nakivale, waar in totaal 145.227 vluchtelingen verblijven.
Ook Burundi heeft vluchtelingenkampen voor mensen uit andere landen in de regio. Er is een grote onderlinge afhankelijkheid in de regio en tegelijkertijd kunnen dreigingen en onrust onderling besmettelijk zijn tussen de landen. De impact van onrust in het ene land kan grote gevolgen hebben voor het andere land. Zie ook hieronder.

Uitlevering

Burundi heeft 12 militante rebellen uitgeleverd aan Rwanda, onder toeziend oog van delegaties van de VN en de Afrikaanse Unie. De rebellen waren opgepakt door de Burundese strijdkrachten en maakten deel uit van de Force Nationale de Libération (FLN). De FLN is opgericht door twee prominente Rwandezen onder wie Paul Rusesabagina, die de tijdens de Rwandese genocide in 1994 vele vluchtelingen redde in de gebeurtenissen in Hotel Mille Collines. Hierop is later de film ‘Hotel Rwanda’ gebaseerd. De andere oprichter is Wilson Irategeka, commandant van de Hutu Democratic Forces of the Liberation of Rwanda, die vanuit DR Congo opereert.
De uitlevering lijkt een uiting van toenadering tussen Rwanda en Burundi, nadat hun relatie al 2 jaar ernstig verstoord was.
(Paul Rusesabagina is een humanitair activist, die in 2020 in ballingschap werd misleid en zonder het te weten naar Rwanda gevlogen, waar begin 2021 een proces tegen hem begon. Hij wordt beschuldigd van terroristische activiteiten.)

Verantwoording:
De informatie die is gebruikt voor dit bericht van Kennis zonder Grenzen is afkomstig uit openbare media en van bekenden uit Burundi.